Zonnestorm & (RTK) GPS gevolgen
Wat is verhoogde zonneactiviteit?
De zon, welke deze verstoring veroorzaakt, gaat door een cyclus die gemiddeld zo’n 11 jaar duurt. Tijdens deze periode neemt de magnetische activiteit van de zon geleidelijk toe tot een hoogtepunt en vervolgens weer af. Gedurende een periode van verhoogde activiteit, waar de zon op dit moment naar toe gaat, hebben alle signalen welke door de ruimte reizen mogelijk last van deze activiteit. De signalen welke door de ruimte reizen worden namelijk door magnetische kracht veroorzaakt door explosies op de zon, verstoord. De verstoringen van deze signalen, zoals het GPS signaal welke uw telefoon, iPad, UNI-GR1 of elke andere GPS ontvanger bereikt kan hier de gevolgen van ondervinden.
Momenteel neemt de zonneactiviteit toe, en rond 2024 komt het tot een hoogtepunt. Dan vinden er naar verwachting het meeste aantal ontploffingen plaats op de zon en daarmee gaan meer ruimtestormen gepaard, welke dus voor de verstoring zorgen. Overigens was de eerdere verwachting dat het hoogtepunt in 2025 zou plaats vinden, recent zijn deze verwachtingen bijgesteld en lijkt het er steeds meer op dat het hoogtepunt dichterbij komt. Voor meer informatie over deze cyclus evenals het fenomeen verwijs ik u graag naar deze site van de Amerikaanse overheid en dit artikel. Naast GPS kunnen ook andere systemen door dit fenomeen worden beïnvloed, zoals het geval was tijdens een stroomuitval in Canada.
Wat zijn de gevolgen voor GPS gebruikers?
Door de verstoring van de GNSS (GPS) signalen tijdens een "zonnestorm", worden alle apparaten welke gebruik maken van deze signalen, minder nauwkeurig. In het geval van uw telefoon of navigatie systeem (single frequency ontvangers) gaat dit om een vermindering van nauwkeurigheid van enkele meters naar tientallen meters of meer. In het geval van centimeter nauwkeurige apparatuur zoals de UNI-GR1 of andere dual-frequency RTK GNSS ontvangers is het gevolg dat de ontvanger niet altijd goed op de satellieten kan "locken" waardoor de centimeter nauwkeurige FIX niet beter wordt dan een "FLOAT" waarde met 10 tot 30 cm afwijking.
Wanneer ervaar ik deze gevolgen en hoe lang duurt dit?
Dit is helaas erg moeilijk te voorspellen. Zoals het model van de Amerikaanse overheid aantoont hadden we de eerstvolgende effecten pas later verwacht. Zo was de daadwerkelijke zonneactiviteit in december ongeveer 1.5 keer hoger dan de voorspelde waarde. Voor januari is dit getal nog niet bekend, maar op basis van de dag tot dag waardes op de site van de Zwitserse overheid lijkt het dat Januari wederom hoger is dan voorspeld. Wat u ook gelukkig ook op deze site kunt zien, is dat de verhoogde zonneactiviteit niet elke dag en ook niet de gehele dag in beslag neemt.
Deze verhoogde zonneactiviteit heeft namelijk op ons noordelijk halfrond het meeste effect in de wintermaanden en dan vooral op het midden van de dag, als de verhoogde zonneactiviteit invloed heeft op het verkrijgen van een FIX zal dat dus vooral rond deze tijden zijn.
Wat kunnen we er aan doen?
Helaas kunnen we niets aan deze verhoogde zonneactiviteit zelf veranderen. Wel kunnen we u zo goed mogelijk op de hoogte brengen, onder andere door dit artikel maar ook door optimalisaties, zodat de impact voor u zo minimaal mogelijk is.
Zo zijn vrijwel alle RTK netwerk leveranciers, waaronder het team achter UNI-RTK Premium, alles op alles aan het zetten om deze zonneactiviteit zo goed mogelijk in kaart te brengen en hier op te modelleren. Op deze wijze proberen zij er voor te zorgen dat de correctiedata zo min mogelijk negatieve invloed ondervindt van deze zonneactiviteit, of zelfs corrigeert voor de zonneactiviteit. Dit is een doorlopend proces, echter loopt dit proces helaas altijd achter de feiten aan, daar zij de zonneactiviteit moeten volgen en niet kunnen voorspellen.
Daarnaast wordt er hard gewerkt aan uitgebreidere statuspagina's om u actueel op de hoogte te houden en waar mogelijk zelfs te voorspellen waar de zonneactiviteit hoog zal zijn. Hou deze pagina in de gaten voor meer informatie.
Wat kunt u doen om makkelijk te blijven meten?
Ik kan me goed voorstellen dat het voor u alleen maar frustratie brengt, u wilt immers gewoon meten met GPS. Gelukkig kan dit ook en hebben vele van onze gebruikers de afgelopen periode goed kunnen meten, dit deden zijn onder andere met de volgende tips;
- De verhoogde zonneactiviteit vindt voornamelijk plaats tussen 11.00 en 15.00. Probeer uw werkzaamheden voor of na deze tijd te plannen.
- U kunt de actuele zonneactiviteit volgen, onder andere via websites zoals deze en deze.
- Start de GNSS ontvanger zo mogelijk op in omstandigheden met weinig bebouwing of bomen.
- Geef uw ontvanger na het verkrijgen van een FIX minimaal een minuut of langer de tijd om te voorkomen dat deze na beweging de FIX verliest. Zo krijg te ontvanger de tijd om goed te "locken".
Mocht u het interessant vinden, kunt u nog meer informatie over het fenomeen vinden op de volgende websites;
https://www.swpc.noaa.gov/products/solar-cycle-progression
https://www.swpc.noaa.gov/impacts/space-weather-and-gps-systems
https://www.swpc.noaa.gov/phenomena/ionospheric-scintillation
https://en.wikipedia.org/wiki/Solar_storm
https://en.wikipedia.org/wiki/Solar_cycle
Dit artikel wordt regelmatig ge-update met nieuwe informatie.